ماده ۶۷۸ قانون مدنی

ماده ۶۷۸ قانون مدنی: وکالت به طرق ذیل مرتفع می‌شود:

1. به عزل موکل.
2. به استعفای وکیل.
3. به موت یا جنون وکیل یا موکل.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

به فسخ وکالت از سوی وکیل، «استعفا» گویند.

به فسخ وکالت از سوی موکل، «عزل» گویند.

مطالعات تطبیقی

در حقوق انگلیس، وکالت یکی از قراردادهای جایز محسوب گردیده؛ و یکی از طرق زوال آن، عزل وکیل توسط موکل است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علت اینکه وکالت، با موت یا جنون یکی از طرفین منحل می‌گردد؛ این است که طرفین، به تبع عرف و عادت عمومی، نمی‌خواهند که موضوع وکالت، به‌طور کامل، امری مستقل از حیات و شعور آنان باشد، هر چند اراده طرفین، می‌تواند اذن را به گونه ای مستقر نماید که با موت و جنون یکی از طرفین، زایل نگردد.

در عقود اذنی، باید اهلیت طرفین، بعد از انعقاد قرارداد نیز ادامه یابد، پس موت، جنون یا سفه هر یک از طرفین را، می‌توان موجب انحلال این گونه عقود دانست.

نکات توضیحی

وکالت، از عقود جایز بوده و توسط هر یک از طرفین، قابل انحلال است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

اگر یکی از شرایطی را که طرفین جهت انعقاد وکالت، باید حائز آن باشند؛ پس از عقد از بین برود؛ بنا بر احتیاط واجب، وکالت منفسخ می‌گردد.

رویه‌های قضایی

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۴۲۴۲ مورخه ۱۳۶۱/۸/۱۳ اداره حقوقی قوه قضاییه، اقدامات وکیل پس از مرگ موکل نافذ نبوده؛ و فضولی محسوب می‌گردد.
• رای دادگاه درباره آثار تفویض وکالت در رابطه وکیل و موکل و تأثیر فوت موکل بر اقدامات وکیل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۸۸۰)

• نظریه شماره 7/99/1378 مورخ 1399/10/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مرتفع شدن وکالت به جنون وکیل یا موکل
• رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی ملک بازداشت شده و ابطال سند رسمی تنظیم شده برمبنای وکالتنامه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۰۳۸۴)
• رای دادگاه درباره اثر فوت وکیل واسطه در اعتبار اعمال وکیل دوم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۴۲۶)

انتقادات

شایسته بود که قانونگذار، در بند ۳ این ماده، زوال شخصیت حقوقی شرکت‌ها و سازمان‌ها را نیز، در ردیف موت شخص حقیقی، موجب انفساخ وکالت می‌دانست.

مقالات مرتبط

• قرارداد انتقال حق فروش جایگزینی برای وکالت بلاعزل