ماده ۸۲۰ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۸۱۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۸۱۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۸۲۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۸۲۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۸۱۹ قانون مدنی]] | * [[ماده ۸۱۹ قانون مدنی]] | ||
* [[ماده ۸۲۱ قانون مدنی]] | * [[ماده ۸۲۱ قانون مدنی]] | ||
== نکات تفسیری دکترین == | == نکات تفسیری دکترین ماده 820 قانون مدنی == | ||
یکی از آثار [[عقد معاوضی|معاوضی]] بودن بیع، این است که اگر [[تملیک]] به یکی از [[عوض|عوضین]]، [[باطل]] باشد؛ [[تعهد]] در برابر [[تسلیم]] عوض دیگر نیز، از بین می‌رود، به عنوان مثال، اگر معلوم گردد که مبیع، متعلق به غیر بوده؛ و بایع، حق فروش آن را نداشته‌است؛ در این صورت تعهد مشتری نسبت به [[تادیه|تأدیه]] ثمن نیز، از بین می‌رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض)|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=مدرس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3643776|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> یکی از مواردی که [[مسئولیت|ضمان]] مربوط به [[عقد|قرارداد]] را، نسبت به تعهدات ناشی از عقد جاری می‌داند؛ ضمان بایع نسبت به درک مبیع است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=519548|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> ضمان درک، موجب مسئولیت فروشنده و خریدار در برابر مالک می‌گردد؛ زیرا چنین بیعی [[بطلان عقد|باطل]] بوده؛ و هر دوی آنان [[ضمان ید|ضامن ید]] محسوب می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) عقود معین (بخش اول) (بیع، معاوضه، اجاره، قرض، جعاله و صلح)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4752152|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ره پیک|چاپ=1}}</ref> | یکی از آثار [[عقد معاوضی|معاوضی]] بودن بیع، این است که اگر [[تملیک]] به یکی از [[عوض|عوضین]]، [[باطل]] باشد؛ [[تعهد]] در برابر [[تسلیم]] عوض دیگر نیز، از بین می‌رود، به عنوان مثال، اگر معلوم گردد که مبیع، متعلق به غیر بوده؛ و بایع، حق فروش آن را نداشته‌است؛ در این صورت تعهد مشتری نسبت به [[تادیه|تأدیه]] ثمن نیز، از بین می‌رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض)|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=مدرس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3643776|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> یکی از مواردی که [[مسئولیت|ضمان]] مربوط به [[عقد|قرارداد]] را، نسبت به تعهدات ناشی از عقد جاری می‌داند؛ ضمان بایع نسبت به درک مبیع است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=519548|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> ضمان درک، موجب مسئولیت فروشنده و خریدار در برابر مالک می‌گردد؛ زیرا چنین بیعی [[بطلان عقد|باطل]] بوده؛ و هر دوی آنان [[ضمان ید|ضامن ید]] محسوب می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) عقود معین (بخش اول) (بیع، معاوضه، اجاره، قرض، جعاله و صلح)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4752152|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ره پیک|چاپ=1}}</ref> | ||
== سوابق و مستندات فقهی == | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
=== سوابق و مستندات فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
برخلاف نظر [[مشهور فقها|مشهور]]، به نظر برخی [[فقیه|فقها]]، در صورت امکان [[فسخ]] [[معامله]]، به دلیل معیوب بودن موضوع آن، دیگر نوبت به اخذ ارش نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (قواعد عمومی قراردادها، انحلال قرارداد، خیارات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2921808|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=2}}</ref> | برخلاف نظر [[مشهور فقها|مشهور]]، به نظر برخی [[فقیه|فقها]]، در صورت امکان [[فسخ]] [[معامله]]، به دلیل معیوب بودن موضوع آن، دیگر نوبت به اخذ ارش نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (قواعد عمومی قراردادها، انحلال قرارداد، خیارات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2921808|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=2}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
* اگر زید، سه دانگ از [[حصه]] [[مشاع]] خود را به مبلغ ۲۰۰۰۰ ریال به عمرو بفروشد؛ و خریدار، پس از عقد متوجه گردد که تیرهای چوبی سقف خانه را موریانه خورده؛ و در نتیجه به سبب وجود چنین عیبی، از فروشنده، مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال ارش دریافت نماید و از طرفی [[شرکت مدنی|شریک]] زید، یعنی بکر، متوجه بیع نسبت به حصه مشاعی او گردد؛ و [[حق شفعه]] خود را اعمال نماید؛ در این صورت مبلغ ارش، از کل بهایی که بکر باید به عمرو پرداخت نماید؛ کسر می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=206116|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | * اگر زید، سه دانگ از [[حصه]] [[مشاع]] خود را به مبلغ ۲۰۰۰۰ ریال به عمرو بفروشد؛ و خریدار، پس از عقد متوجه گردد که تیرهای چوبی سقف خانه را موریانه خورده؛ و در نتیجه به سبب وجود چنین عیبی، از فروشنده، مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال ارش دریافت نماید و از طرفی [[شرکت مدنی|شریک]] زید، یعنی بکر، متوجه بیع نسبت به حصه مشاعی او گردد؛ و [[حق شفعه]] خود را اعمال نماید؛ در این صورت مبلغ ارش، از کل بهایی که بکر باید به عمرو پرداخت نماید؛ کسر می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=206116|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 820 قانون مدنی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# در صورتی که مبیع هنگام فروش معیوب بوده و مشتری ارش دریافت کرده باشد، شفیع باید در زمان اخذ به شفعه مقدار ارش را از قیمت کم کند. | # در صورتی که مبیع هنگام فروش معیوب بوده و مشتری ارش دریافت کرده باشد، شفیع باید در زمان اخذ به شفعه مقدار ارش را از قیمت کم کند. | ||
| خط ۲۴: | خط ۱۸: | ||
# اخذ به شفعه ممکن است با در نظر گرفتن معیوب بودن مبیع و دریافت ارش توسط مشتری صورت گیرد. | # اخذ به شفعه ممکن است با در نظر گرفتن معیوب بودن مبیع و دریافت ارش توسط مشتری صورت گیرد. | ||
# تعهدات و حقوق مشتری در قبال بایع در خصوص درک مبیع مطابق شرایط قرارداد بیع است. | # تعهدات و حقوق مشتری در قبال بایع در خصوص درک مبیع مطابق شرایط قرارداد بیع است. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۳۲: | خط ۲۵: | ||
[[رده:عقود-معین]] | [[رده:عقود-معین]] | ||
[[رده:اخذ به شفعه]] | [[رده:اخذ به شفعه]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 4105}} | |||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۴
ماده ۸۲۰ قانون مدنی: هرگاه معلوم شود که مبیع، حین‌البیع معیوب بوده و مشتری ارش گرفته‌است شفیع در موقع اخذ به شفعه مقدار ارش را از ثمن کسر می‌گذارد. حقوق مشتری در مقابل بایع راجع به درک مبیع همان است که در ضمن عقد بیع، مذکور شده‌است.
مواد مرتبط
نکات تفسیری دکترین ماده 820 قانون مدنی
یکی از آثار معاوضی بودن بیع، این است که اگر تملیک به یکی از عوضین، باطل باشد؛ تعهد در برابر تسلیم عوض دیگر نیز، از بین می‌رود، به عنوان مثال، اگر معلوم گردد که مبیع، متعلق به غیر بوده؛ و بایع، حق فروش آن را نداشته‌است؛ در این صورت تعهد مشتری نسبت به تأدیه ثمن نیز، از بین می‌رود.[۱] یکی از مواردی که ضمان مربوط به قرارداد را، نسبت به تعهدات ناشی از عقد جاری می‌داند؛ ضمان بایع نسبت به درک مبیع است،[۲] ضمان درک، موجب مسئولیت فروشنده و خریدار در برابر مالک می‌گردد؛ زیرا چنین بیعی باطل بوده؛ و هر دوی آنان ضامن ید محسوب می‌شوند.[۳]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
برخلاف نظر مشهور، به نظر برخی فقها، در صورت امکان فسخ معامله، به دلیل معیوب بودن موضوع آن، دیگر نوبت به اخذ ارش نمی‌رسد.[۴]
مصادیق و نمونه ها
- اگر زید، سه دانگ از حصه مشاع خود را به مبلغ ۲۰۰۰۰ ریال به عمرو بفروشد؛ و خریدار، پس از عقد متوجه گردد که تیرهای چوبی سقف خانه را موریانه خورده؛ و در نتیجه به سبب وجود چنین عیبی، از فروشنده، مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال ارش دریافت نماید و از طرفی شریک زید، یعنی بکر، متوجه بیع نسبت به حصه مشاعی او گردد؛ و حق شفعه خود را اعمال نماید؛ در این صورت مبلغ ارش، از کل بهایی که بکر باید به عمرو پرداخت نماید؛ کسر می‌گردد.[۵]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 820 قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- در صورتی که مبیع هنگام فروش معیوب بوده و مشتری ارش دریافت کرده باشد، شفیع باید در زمان اخذ به شفعه مقدار ارش را از قیمت کم کند.
- حقوق مشتری در مقابل بایع در مورد درک مبیع، همان حقوقی است که در قرارداد بیع ذکر شده است.
- اخذ به شفعه ممکن است با در نظر گرفتن معیوب بودن مبیع و دریافت ارش توسط مشتری صورت گیرد.
- تعهدات و حقوق مشتری در قبال بایع در خصوص درک مبیع مطابق شرایط قرارداد بیع است.
منابع
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض). چاپ 6. مدرس، 1374. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3643776
- ↑ سیدمحمود کاشانی. حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 519548
- ↑ حسن ره پیک. حقوق مدنی (جلد ششم) عقود معین (بخش اول) (بیع، معاوضه، اجاره، قرض، جعاله و صلح). چاپ 1. خرسندی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4752152
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد پنجم) (قواعد عمومی قراردادها، انحلال قرارداد، خیارات). چاپ 2. شرکت سهامی انتشار، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2921808
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 206116