ماده ۳۳ قانون مدنی
(تغییرمسیر از ماده 33 قانون مدنی)
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
ماده ۳۳ قانون مدنی: نما و محصولی که از زمین حاصل میشود، مال مالک زمین است، چه به خودی خود روییده باشد یا به واسطهٔ عملیات مالک، مگر این که نما یا حاصل، از اصله یا حبهٔ غیر حاصل شده باشد، که در این صورت، درخت و محصول، مال صاحب اصله یا حبه خواهد بود، اگر چه بدون رضای صاحب زمین کاشته شده باشد.
مواد مرتبط
مطالعات تطبیقی
- حقوق فرانسه، نسبت به مالکیت منافع، ساکت است؛ اما حقوق مدنی اتیوپی، با آنکه از فرانسه اقتباس شده؛ مالکیت منفعت را به رسمیت شناختهاست.[۲]
- قانونگذار در وضع ماده ۳۳ قانون مدنی، از حقوق فرانسه تبعیت ننمودهاست.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده ۳۳ قانون مدنی
مفاد ماده ۳۳ قانون مدنی، دلالت بر مالکیت تبعی صاحب زمین، نسبت به منافع ملک خود دارد،[۴] منفعتی که به صورت مال مادی، از عین مال به دست آید را منفعت مادی نامند، چنین منافعی، پس از جدایی از عین، مال مستقلی محسوب میگردند.[۵] مالکیت تبعی، ممکن است نسبت به نتایج طبیعی مال، ایجاد گردد؛ نظیر مالکیت نسبت به گندمی که از زمین می رویَد.[۶]
لازم به ذکر است که توابع عین، در احکام، تابع خود عین هستند.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۳۳ قانون مدنی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- نما و محصولاتی که از زمین تولید میشوند به مالک زمین تعلق دارند.
- اگر نما یا محصول از بذر یا اصله متعلق به فرد دیگری رشد کرده باشد، درخت و محصول به صاحب بذر یا اصله تعلق میگیرد.
- در صورتی که بذر یا اصله بدون رضایت مالک زمین کاشته شده باشد، همچنان درخت و محصول متعلق به صاحب بذر یا اصله است.
- مالک زمین از نما و محصولاتی که به صورت طبیعی یا از عملیات او حاصل شدهاند، بهرهمند میشود.
- حقوق مالکیت بر اساس اصله یا حبه، به مالک اولیه اصله یا حبه اختصاص دارد.
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
- اگر شخصی بذر خود را در زمین دیگری بکارد؛ آنچه که می رویَد؛ متعلق به صاحب دانه بوده و وی باید به مالک زمین، اجرت المثل بپردازد.[۹]
رویههای قضایی
- به موجب دادنامه شماره ۱۲۱ مورخه ۱۳۷۲/۴/۱۱ شعبه ۳ دیوان عالی کشور، صلح طرفین، نسبت به زمین و اعیان و اشجار آن، نافذ بوده و لازم الاتباع میباشد.[۱۰]
- نظریه شماره 7/1402/304 مورخ 1402/05/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جایگذاری دستگاه ردیاب و GPS شنوددار زیر خودرو افراد و زرع غیرمجاز
مصادیق و نمونهها
- گیاهان دارویی خودرو، منفعت طبیعی زمین محسوب میگردند.[۱۱]
- میوههای درختانی که با پول خادم مسجد، در ملک موقوفه غرس شدهاند؛ اما مالک درخت آنها را وقف ننمودهاست، متعلق به خادم است.[۱۲]
- ثمره زمین، متعلق به صاحب بذر است؛ هر چند وی، صاحب زمین نباشد یا مالکیت او نسبت به زمین مزبور، مشروع نباشد.[۱۳]
- چنانچه شخصی بذر خود را در زمین دیگری بکارد، آنچه که می رویَد؛ متعلق به صاحب دانه بوده و وی باید به مالک زمین، اجرت المثل بپردازد.[۱۴][۱۵][۱۶]
- اگر صاحب زمینی، بذر متعلق به غیر را در مزرعه خود کشت نماید؛ محصول به دست آمده از بذر، متعلق به صاحب حبه بوده و مالک زمین نیز، هیچ حقی نخواهد داشت.[۱۷][۱۸]
- اگر شخصی بذر متعلق به پدرش را در زمین عموی خود بکارد، آنچه که می رویَد؛ متعلق به صاحب دانه بوده و وی باید به مالک زمین، اجرت المثل بپردازد، البته بعید نیست که بتوان در رابطه با اجرت المثل زمین، حکم به تضامنی بودن مسئولیت صاحب بذر و زارع نمود.[۱۹]
مقالات مرتبط
- تحلیل تطبیقی مفهوم، اسباب حدوث، انتقال، و زوال «ملکیت» و «حق» در حقوق ایران و فرانسه
- زمان و ملزومات انتقال مالکیت در تملّک قهری دولت
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 183744
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184512
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184876
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12860
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 183748
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91012
- ↑ سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 188332
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184520
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 36932
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (صلح و اجاره و احکام راجع به آنها). چاپ 2. فردوسی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5584644
- ↑ سیداحمدعلی هاشمی و ابراهیم تقیزاده. حقوق مدنی (قسمت دوم) (حقوق اموال و مالکیت). چاپ 1. مجد، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3717432
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 36960
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 36984
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91056
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12312
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184884
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12312
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184884
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184896