ماده ۳۶۸ قانون مدنی

ماده ۳۶۸ قانون مدنی: تسلیم وقتی حاصل می‌شود که مبیع تحت اختیار مشتری گذاشته شده باشد اگر چه مشتری آن را هنوز عملاً تصرف نکرده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مبیع، باید به گونه ای تحت اختیار خریدار قرار گیرد؛ که عرف، دلالت بر سلطه وی بر آن مال نماید. در برخی موارد، صرف قرار دادن موضوع معامله، در محل کار یا زندگی طرف معامله، دلالت بر تحقق تسلیم ننموده؛ و متعهد باید متعهدٌله را از این فرایند مطلع کند. گاهی تسلیم، با قبض مادی مبیع صورت پذیرفته و گاهی نیز، تنها مبتنی بر تراضی طرفین بوده؛ و به اقدام خارجی دیگری احتیاج ندارد، مانند موردی که پیش از انعقاد قرارداد، مبیع در اختیار مشتری قرار گرفته‌است.

در بیع از روی نمونه، تسلیم زمانی تحقق می‌پذیرد که خریدار، بتواند مطابقت نمونه با مال تسلیم شده را احراز نماید یا از نظر عرف، از مهلت کافی برای این کار برخوردار باشد؛ و تا آن هنگام، بتواند تأدیه ثمن را به تعویق بیندازد، مگر در صورتی که طرفین، به نحو دیگری توافق نمایند.

نکات توضیحی

هر قراردادی که تسلیم موضوع آن، متعذر گردد؛ باطل است.

جهت تحقق تسلیم، نیازی نیست که مبیع، به‌طور فیزیکی و خارجی، در تصرف مشتری قرار گیرد؛ بلکه همین که تسلط خریدار بر مبیع، به نحو بالقوه بوده و در هر زمان که تمایل داشت؛ بتواند در آن تصرف نماید؛ کافی است.

رویه قضایی

• نظریه شماره 7/1402/79 مورخ 1402/04/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تسری ماده ۸۰۳ قانون مدنی نسبت به اولاد اولاد

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

در تسلیم مال منقول، عین موضوع معامله، باید در اختیار خریدار قرار گیرد؛ اما تسلیم اموال غیرمنقول، زمانی محقق می‌گردد که بایع، دیگر سلطه ای بر مورد معامله نداشته؛ و از آن رفع ید نموده باشد.

مصادیق و نمونه‌ها

• در بیعی که موضوع آن، روان‌نویس است؛ تسلیم، با تحویل مورد معامله به مشتری یا نماینده او محقق می‌گردد، در بیع خانه، با تحویل کلید ملک به خریدار، تسلیم صورت می‌پذیرد، و در صورتی که شخصی، زمین زراعی خود را بفروشد؛ تسلیم مبیع، با تنظیم سند مالکیت تحقق می‌یابد.

مقالات مرتبط

• وضعیت خاص و استثنایی دعاوی طاری در مرحله‌ی تجدید نظر با نگاهی به حقوق فرانسه
• ماهیّت حقوقی قرارداد واگذاری حقّ اختراع