ماده ۷۹۱ قانون مدنی

ماده ۷۹۱ قانون مدنی: اگر عین مرهونه به واسطهٔ عمل خود راهن یا شخص دیگری تلف شود باید تلف‌کننده بدل آن را بدهد و بدل مزبور رهن خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۹۰ قانون مدنی
• ماده ۷۷۷ قانون مدنی
• ماده ۷۹۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

«تلف»، یعنی نابودی مالی که قبلاً موجود بوده‌ است.

نکات تفسیری دکترین ماده 791 قانون مدنی

تفاوت قاعده ضمان ید با قاعده اتلاف در این است که در مورد اخیر، شخص، مال غیر را از بین برده‌است؛ ولی در مورد اول، متصرف، فقط مال دیگری را به چنگ آورده‌است، البته اگر وی، مدتی پس از تصرف مال غیر، آن را تلف نماید؛ موضوع، مشمول هر دو قاعده ضمان ید و اتلاف بوده؛ و به تناسب هر یک از این دو قاعده، آثار و احکام جداگانه ای مجری است. تلف مال غیر، به جهت ورود زیان به وی، موجب ضمان می‌گردد. اعیان مضمونه، به شرح زیر، در دو دسته تقسیم‌بندی می‌گردند:

- مضمونه بنفسه، که در صورت تلف آنها، ضامن، مکلف به پرداخت عین یا مثل مال است.

- مضمونه بغیره، که تلف آنها، با پرداخت مثل یا قیمت جبران نمی‌گردد؛ مانند تلف مبیع قبل از قبض، که اثر آن، از باب ضمان معاوضی، رد ثمن است.

نکات توضیحی ماده 791 قانون مدنی

در ضمان اتلاف، تقصیر نقشی ندارد؛ بلکه عملی را که باعث تلف شیء گردیده؛ باید قابل انتساب به متلف باشد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

با استناد به آیه ۴۰ سوره شوری به شرح: «وَجَزَاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ»، هرگاه شخصی، مال غیر را تلف نماید؛ باید مثل آن را به مالک رد نماید؛ و در صورتی که تأدیه مثل ممکن نباشد؛ مکلف به پرداخت قیمت آن است.

مصادیق و نمونه ها

• اگر شخصی گوسفند مرهونه را بکشد؛ و گوشت آن را مصرف نماید؛ در این صورت مالک آن حیوان، حق مطالبه بهای آن را از متلف دارد و قیمت گوسفند، جزء رهن خواهد بود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 791 قانون مدنی

1. نکات آزمونی و علمی این ماده قانونی به صورت زیر است:
2. تلف عین مرهونه می‌تواند توسط راهن یا شخص دیگری صورت گیرد.
3. تلف‌کننده موظف به پرداخت بدل عین مرهونه است.
4. بدل پرداخت‌شده به‌عنوان رهن در نظر گرفته می‌شود.
5. تضمین حقوق مرتهن حتی در صورت تلف عین مرهونه، با جایگزینی بدل حفظ می‌شود.
6. ماده به مسئولیت تلف‌کننده در قبال تلف عین مرهونه اشاره دارد.
7. این ماده بر اهمیت استمرار رهن حتی در صورت تغییر عین مرهونه تاکید می‌کند.
8. تعریف بدل به‌عنوان جایگزین برای عین مرهونه تلف‌شده است.
9. حفظ حقوق مرتهن از طریق تبدیل عین مرهونه به بدل آن.

مقالات مرتبط

تأمّلی بر توثیق سهام در شرکت های سهامی