ماده ۳۷۳ قانون مدنی

ماده ۳۷۳ قانون مدنی: اگر مبیع قبلاً در تصرف مشتری بوده باشد محتاج به قبض جدید نیست و همچنین است در ثمن.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به حالتی که مبیع، بنابر دلایل قانونی یا غیرقانونی، پیش از وقوع بیع، در ید خریدار قرار گرفته باشد؛ «قبض سابق» گویند.

مطالعات تطبیقی

در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا، تسلیم، به دو نوع فعلی و حکمی تقسیم گردیده‌است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده، اختصاص به بیع ندارد.

با توجه به اینکه مقصود از تسلیم، این است که خریدار بتواند در مبیع تصرف نماید؛ پس اگر پیش از بیع، مورد معامله تحت عناوینی نظیر عاریه یا ودیعه، در ید مشتری بوده باشد؛ نیازی به قبض مجدد نیست.

در حالتی که خریدار بدون اذن فروشنده، مبیع را قبض نماید؛ مقصود از تسلیم، که تصرف خریدار در مبیع است؛ محقق گردیده و در صورت تلف مبیع، ضمان بایع منتفی است.

نکات توضیحی

قبض موضوع این ماده، از نوع تسلیم حکمی است، چنانچه پس از وقوع بیع و پیش از تسلیم واقعی، وضعیتی پیش آید که دیگر، التزام فروشنده نسبت به تحویل کالا به خریدار، انجام شده محسوب گردد؛ در این صورت تسلیم حکمی رخ داده‌است.

به دلیل طریقیت داشتن تصرف در بیع و شرط نبودن قبض جهت صحت معامله، چه قبض مبیع پیش از عقد، قانونی باشد؛ و چه اینکه غاصبانه باشد؛ در هر دو صورت نیازی به قبض جدید نیست.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۲۸۸ مورخه ۳۱/۵/۱۳۷۳ شعبه ۱۶ دیوان عالی کشور، اگر مبیع قبلاً در تصرف مشتری بوده باشد؛ محتاج به قبض جدید نیست.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر ثمن بیع، خانه باغی باشد که از قبل، در ید فروشنده بوده؛ نیازی به قبض جدید نیست.