ماده ۱۲۴۸ قانون مدنی

ماده ۱۲۴۸ قانون مدنی: در موارد ذیل قیم معزول می‌شود:

1. اگر معلوم شود که قیم فاقد صفت امانت بوده یا این صفت از او سلب شود.
2. اگر قیم مرتکب جنایت یا مرتکب یکی از جنحه‌های ذیل شده و به موجب حکم قطعی محکوم گردد: سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس، هتک ناموس، منافیات عفت، جنحه نسبت به اطفال، ورشکستگی به تقصیر یا تقلب.
3. اگر قیم به علتی غیر از علل فوق محکوم به حبس شود و بدین جهت نتواند امور مالی مولی‌علیه را اداره کند.
4. اگر قیم ورشکسته اعلان شود.
5. اگر عدم لیاقت یا توانایی قیم در ادارهٔ اموال مولی‌علیه معلوم شود.
6. در مورد مواد ۱۲۳۹، ۱۲۴۳، ۱۲۴۴ با تقاضای مدعی‌العموم.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۲۴۷ قانون مدنی
• ماده ۱۲۴۹ قانون مدنی
• ماده ۱۲۳۹ قانون مدنی
• ماده ۱۲۴۳ قانون مدنی
• ماده ۱۲۴۴ قانون مدنی

توضیح واژگان

منظور از «جنحه» در ماده ۱۲۴۸ قانون مدنی، نوعی جرم است که مجازات آن خفیف‌تر از جنایت و شدیدتر از خلاف باشد. امروزه با تصویب قانون مجازات اسلامی، تقسیم‌بندی جرایم به جنایت و جنحه از میان رفته است.

نکات تفسیری دکترین

اگر قیم، نسبت به محجور یا اموال وی، مرتکب یکی از جرایم مذکور در قوانین کیفری گردد؛ (علاوه بر عزل) به مجازات مقرر برای آن جرم نیز، محکوم خواهد شد. حکم عزل قیم، تأسیسی و ناظر به آینده بوده؛ و به اعتبار اموری که وی پیش از ابلاغ حکم مزبور، انجام داده؛ لطمه وارد نمی‌سازد.

لازم به ذکر است که ارائه عذر موجه از سوی قیم، که باعث خودداری او، از تحویل حساب تصدی سالانه به دادستان، شده‌است؛ باعث انتفای امکان عزل او می‌گردد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. قیم باید دارای صفت امانت باشد و در صورت فقدان یا سلب این صفت، معزول می‌شود.
2. محکومیت قیم به جنایت یا جرایم مشخصی مانند سرقت، خیانت در امانت، و کلاهبرداری منجر به عزل او می‌شود.
3. محکومیت به حبس که مانع از اداره امور مالی مولی‌علیه شود، از دلایل عزل قیم است.
4. اعلام ورشکستگی قیم منجر به عزل او می‌شود.
5. عدم لیاقت یا توانایی قیم در اداره اموال مولی‌علیه می‌تواند منجر به عزل او شود.
6. عزل قیم می‌تواند به درخواست مدعی‌العموم و در شرایط خاصی مطرح شود.

رویه های قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۳۴۹۶ مورخه ۱۳۲۲/۸/۲۳ دادگاه عالی انتظامی قضات، دادستان مکلف است با استناد به قراین و اوضاع و احوال حاکم بر قضیه، مبادرت به عزل قیم نماید.

مصادیق و نمونه ها

• اگر قیم، به دلیل ابتلا به بیماری بستری گردد، و شخص دیگری هم نتواند به نیابت از وی، وظایفش را انجام دهد؛ در این صورت دادگاه مبادرت به عزل قیم خواهد نمود.