ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رویه قضایی)
بدون خلاصۀ ویرایش
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی''': هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبانیاً بر آن واقع شده باشد.
'''ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی''': هرگاه در یکی از طرفین [[صفت]] خاصی [[شرط]] شده و بعد از [[نکاح|عقد]] معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل [[حق]] [[فسخ نکاح|فسخ]] خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد [[شرط تبانی|متبانیاً]] بر آن واقع شده باشد.
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
== مواد مرتبط ==
به شرطی که بدون ذکر در عقد، مبنای توافق طرفین، واقع شده باشد؛ شرط تبانی گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تعهد ایمنی در قراردادها|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1266900|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=1}}</ref>
* [[ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی]]
 
* [[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی]]
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
* [[ماده ۲۳۵ قانون مدنی]]
درصورتی که زوج با بستن لوله های تولید اسپرم، موجبات باروری را، از خود سلب می نماید؛ زوجه ممکن است با حصول شرایط لازم، بتواند با استناد به خیار تدلیس، و یا خیار تخلف از شرط بنایی، مبادرت به فسخ نکاح نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده  (ازدواج و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1052824|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
== نکات تفسیری دکترین ماده 1128 قانون مدنی ==
 
برابر با مفاد [[ماده ۲۳۵ قانون مدنی]]، [[ضمانت اجرا]]<nowiki/>ی تخلف از [[شرط صفت]]، [[فسخ]] عقد است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=905852|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم‌زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> لذا حق فسخ مندرج در '''ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی''' را می‌توان نوعی از [[خیار تخلف شرط]] دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد سوم) (حقوق خصوصی و اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1088420|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref>
به عقیده یکی از حقوقدانان، با استناد به قاعده لاضرر، لنگی زوجه، از موجبات فسخ نکاح توسط زوج است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=توسعه یا تضییق عیوب موجب فسخ نکاح و استصناع|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فصلنامه تخصصی حقوق اسلامی (فقه و حقوق سابق) شماره 31 زمستان 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5015364|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=پوراسماعیلی|چاپ=}}</ref>
== نکات توضیحی ماده 1128 قانون مدنی ==
 
قانونگذار در '''ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی'''، به‌طور صریح، اعتبار شروط بنایی را پذیرفته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آسیب‌شناسی فقهی قوانین حقوقی قانون مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=7432|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
حق فسخ مندرج در این ماده را، می توان نوعی از خیار تخلف شرط دانست. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد سوم) (حقوق خصوصی و اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1088420|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1128 قانون مدنی ==
 
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
برابر با مفاد ماده 235 قانون مدنی، ضمانت اجرای تخلف از شرط صفت، فسخ عقد است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=905852|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref>
# شرط شدن صفت خاص برای یکی از طرفین عقد
 
# کشف فقدان وصف موردنظر پس از عقد
قانونگذار در این ماده، به طور صریح، اعتبار شروط بنایی را، پذیرفته است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آسیب شناسی فقهی قوانین حقوقی قانون مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=7432|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
# حق فسخ برای طرف مقابل به دلیل نبود وصف
 
# امکان فسخ حتی اگر وصف در عقد تصریح نشده باشد
# امکان فسخ در صورتی که عقد بر مبنای وصف موردنظر منعقد شده باشد
== رویه های قضایی ==
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره کتمان بیماری لوپوس در نکاح]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم شروط بنایی(تبانی) در نکاح]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره لازمه استناد به شروط ضمن عقد در سند نکاح]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل عدم اعلام ازدواج سابق زوجه]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۲۵۶۰۰۳۲۷)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به جهت کتمان ازدواج سابق]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فرجام خواهی از قرار رد دعوا (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۷۲۰۰۶۸۷)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرایط اعمال حق فسخ در نکاح]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرایط استفاده از حق فسخ ناشی از عیوب زوج]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل کتمان ازدواج سابق]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل نازایی زوجه]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل فقدان وصف]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل عدم بکارت زوجه]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۹۰۰۰۲۷)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۲۰۰۳۳۷)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به استناد عیوب زوجه]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به استناد بیماری روحی و روانی]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر کاهلی زوجه در تحقق تدلیس]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر عدم ثبت نکاح بر صحت آن]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعتبار شروط بنایی در نکاح]]
* [[رای دادگاه درباره فسخ نکاح به علت کتمان سابقه ازدواج (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۸۴۴)]]
* [[رای دادگاه درباره فسخ نکاح به جهت کتمان ازدواج قبلی زوج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۱۷۳۶)]]
* [[رای دادگاه درباره فسخ نکاح به جهت ازدواج قبلی زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۱۲۰)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط فسخ نکاح به علت تخلف از شرط صفت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۰۷۲۲)]]
* [[رای دادگاه درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل کتمان ازدواج سابق زوج (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۰۶۹۲)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر سکوت بر خیار تدلیس در عقد نکاح (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۶۳۷)]]
* [[نظریه شماره 7/99/1432 مورخ 1399/10/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بیماری پیش از ازدواج زوجه و امکان فسخ نکاح|نظریه شماره ۷/۹۹/۱۴۳۲ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بیماری پیش از ازدواج زوجه و امکان فسخ نکاح]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوای فسخ نکاح به دلیل پنهان کردن ازدواج قبلی]]
* [[نظریه شماره 7/99/930 مورخ 1399/07/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره فسخ نکاح در فرض دوشیزه نبودن زوجه|نظریه شماره ۷/۹۹/۹۳۰ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۱۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره فسخ نکاح در فرض دوشیزه نبودن زوجه]]
== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه ها ==
چنانچه پس از عقد، معلوم گردد که زوجه، قبلاً متأهل بوده؛ و باکره نیست؛ شوهر حق دارد نکاح را، فسخ نماید. و اگر زن پس از ازدواج، متوجه شود که همسر او، مجرد نبوده؛ و در شهر دیگری، دارای همسر و فرزند است؛ حق فسخ عقد را دارد. (1707328)
* در صورتی که [[زوج]] با بستن لوله‌های تولید اسپرم، موجبات باروری را از خود سلب می‌نماید؛ [[زوجه]] ممکن است با حصول شرایط لازم، بتواند با استناد به [[خیار تدلیس]] یا [[خیار تخلف از شرط بنایی]]، مبادرت به فسخ نکاح نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1052824|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
 
* به عقیده یکی از حقوقدانان، با استناد به [[قاعده لاضرر]]، لنگی زوجه، از موجبات فسخ نکاح توسط زوج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=توسعه یا تضییق عیوب موجب فسخ نکاح و استصناع|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فصلنامه تخصصی حقوق اسلامی (فقه و حقوق سابق) شماره 31 زمستان 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5015364|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=پوراسماعیلی|چاپ=}}</ref>
== پایان نامه و رساله های مرتبط ==
* [[اثر تدلیس و تخلف از شروط در عقد نکاح در فقه امامیه]]
== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
 
* [[مطالعه تطبیقی «معلوم بودن مبیع» در حقوق ایران با «انطباق کالا» در کنواسیون بیع بین المللی کالا]]
* [[درهم تنیدگی و تبعیض درهم تنیده : رویکرد انتقادی به حقوق ضدتبعیض|درهم تنیدگی و تبعیض درهم تنیده: رویکرد انتقادی به حقوق ضدتبعیض]]
* [[درهم تنیدگی و تبعیض درهم تنیده : رویکرد انتقادی به حقوق ضدتبعیض|درهم تنیدگی و تبعیض درهم تنیده: رویکرد انتقادی به حقوق ضدتبعیض]]
* [[شرط تبانی/ بنائی از منظر فقهی، حقوقی با تاکید بر دیدگاه استاد جعفری لنگرودی]]
* [[شرط تبانی/ بنائی از منظر فقهی، حقوقی با تاکید بر دیدگاه استاد جعفری لنگرودی|شرط تبانی/ بنائی از منظر فقهی، حقوقی با تأکید بر دیدگاه استاد جعفری لنگرودی]]
* [[بررسی شرط عند الاستطاعه در مهریه]]
* [[بررسی شرط عند الاستطاعه در مهریه]]
* [[تبیین جایگاه «منفعت اعتماد» در حقوق غربی و شناسایی مصادیق آن در فقه]]
* [[تبیین جایگاه «منفعت اعتماد» در حقوق غربی و شناسایی مصادیق آن در فقه]]
* [[شرط پرداخت مهریه توسط ثالث در نکاح دائم]]
* [[شرط پرداخت مهریه توسط ثالث در نکاح دائم]]
* [[بررسی لزوم یا عدم لزوم شرایط اساسی صحت قراردادها در مورد شروط ضمن عقد]]
* [[بررسی لزوم یا عدم لزوم شرایط اساسی صحت قراردادها در مورد شروط ضمن عقد]]
 
* [[ضرورت ابلاغ اراده و حفظ مصلحت در اعمال حقوقی]]
== رویه های قضایی ==
* [[تأملی پیرامون شرط ضمنی دوام زوجیت در هبه‌ی بین زوجین و ماهیت آن]]
 
* [[مبانی رای اصراری حقوقی 16 - 20/11/88 در فسخ نکاح به سبب تخلف از وصف ضمنی]]
* [[نظریه شماره 7/99/1432 مورخ 1399/10/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بیماری پیش از ازدواج زوجه و امکان فسخ نکاح]]
* [[بررسی فقهی و حقوقی ضمانت اجرایی شرط ترک فعل حقوقی در ضمن عقد نکاح]]
 
* [[تحلیل اعتبار شروط الحاقی به عقد در حقوق ایران و فقه امامیه]]
* [[بررسی تطبیقی خیار تدلیس با خیار عیب و خیار تخلّف از وصف]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:فیش اصلاحی]]
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:انحلال نکاح]]
[[رده:انحلال نکاح]]
[[رده:نکاح]]
[[رده:فسخ نکاح]]
{{DEFAULTSORT:ماده 5650}}

نسخهٔ ‏۲۸ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۳۵

ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی: هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبانیاً بر آن واقع شده باشد.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین ماده 1128 قانون مدنی

برابر با مفاد ماده ۲۳۵ قانون مدنی، ضمانت اجرای تخلف از شرط صفت، فسخ عقد است،[۱] لذا حق فسخ مندرج در ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی را می‌توان نوعی از خیار تخلف شرط دانست.[۲]

نکات توضیحی ماده 1128 قانون مدنی

قانونگذار در ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی، به‌طور صریح، اعتبار شروط بنایی را پذیرفته‌است.[۳]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1128 قانون مدنی

  1. شرط شدن صفت خاص برای یکی از طرفین عقد
  2. کشف فقدان وصف موردنظر پس از عقد
  3. حق فسخ برای طرف مقابل به دلیل نبود وصف
  4. امکان فسخ حتی اگر وصف در عقد تصریح نشده باشد
  5. امکان فسخ در صورتی که عقد بر مبنای وصف موردنظر منعقد شده باشد

رویه های قضایی

مصادیق و نمونه ها

  • در صورتی که زوج با بستن لوله‌های تولید اسپرم، موجبات باروری را از خود سلب می‌نماید؛ زوجه ممکن است با حصول شرایط لازم، بتواند با استناد به خیار تدلیس یا خیار تخلف از شرط بنایی، مبادرت به فسخ نکاح نماید.[۴]
  • به عقیده یکی از حقوقدانان، با استناد به قاعده لاضرر، لنگی زوجه، از موجبات فسخ نکاح توسط زوج است.[۵]

پایان نامه و رساله های مرتبط

مقالات مرتبط

منابع

  1. ابوالقاسم گرجی، سیدحسین صفایی، سیدعزت اله عراقی، اسداله امامی و دیگران. بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ 2. دانشگاه تهران، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 905852
  2. ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد سوم) (حقوق خصوصی و اسلامی). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1088420
  3. آسیب‌شناسی فقهی قوانین حقوقی قانون مدنی (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 7432
  4. عبدالرسول دیانی. حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1052824
  5. علیرضا پوراسماعیلی. توسعه یا تضییق عیوب موجب فسخ نکاح و استصناع. فصلنامه تخصصی حقوق اسلامی (فقه و حقوق سابق) شماره 31 زمستان 1390، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5015364